حنظل از زمانی که در تاریخ بشر جایگاهی برای خودش پیدا کرد، توانست بیشتر از اندازه قد و قوارهاش به کمک انسانها بیاید. خاصیت قاعدهآوری، کاهش دیابت، رفع یبوست و درمان دردهای دندان و سر، از مهمترین کاربرد آن بود. البته در این میان، برخی از زنان، از این گیاه مفید، سؤاستفاده میکردند. یعنی جنین خود را با خوردن حنظل سقط میکردند و گاهی جان خودشان را هم با این کار از دست میدادند.
توصیه پزشکان طب سنتی به مصرف این گیاه برای دردهای مختلف، این گیاه تلخ و نیمه سمی را به تدریج به اندازهای محبوب کرد که روغنگیری از آن باب شد. در حال حاضر حنظل برای مصارف متعدد، به صورت جوشانده، پودر شده و روغن استفاده میشود که هر شخص با توجه به سن، میزان سلامتی و مزاج خود میتواند از این گیاه مفید بهرهمند شود.
حنظل با طبع بسیار گرم و خشک خود، بهترین گیاه برای افراد بلغمی و دارای طبع سرد است و کمک زیادی به درمان مشکلات آنها میکند. این روغن در ایام کرونا توسط متخصصان طب سنتی بهعنوان روغن مؤثر در درمان کرونا معرفی شد، زیرا علاوه بر جلوگیری از انتشار ویروس، محیط دهان و حلق را ضدعفونی کرده و مانع ابتلا به بیماری کرونا میشود.
در کتاب «الأبنیه عن حقایقِ الأدویه» کتاب مفیدی که به فارسی در زمینه داروشناسی در قرن چهارم هجری توسط ابومنصور موفق هروی، داروشناس ایرانی نوشته شده است، خواص و عوارضی برای حنظل گفته است:
مُسهِل، رافع بلغم، پاک کننده مغز، تسکین درد مفاصل ناشی از بلغم، درد زانو، جذام، درد دهان و عصب، سیاتیک، نقرس، رافع سودا، مالیخولیا، صرع، داء الثعلب، ضد تورم، فلج، لقوه، خدر، رعشه و تشنج ناشی از رطوبت، سستی اعصاب، ایجاد کننده زخم معده.
همچنین در کتاب هدایه المتعلمین فی الطب، اثر ابوبکر اخوینی، کارکردهای این گیاه معرفی شده است:
بهبود افسردگی، بیماری ریزش موی، سردرد، درد کردن شقیقه، خوزه، خوابآلودگی، فلج شدن، صرع، مالیخولیا، اسکیزوفرنی، بیماری کجی دهان، ضعیفی دیدار، درد گوش، گرفتگی، سرفه کردن، درد بینی، تنگی سینه و نفس، برونشیت، کرم و انگل درون رودهها، قولنج، بواسیر، ورم کبد، سوء هضم، سقط جنین، درد پشت، درد و بیماریهای مفاصل، جذام، برص، پیسی ظاهر پوست، تب بلغمی، درد دندان، حزاز، دردهای رحم، کاتاتونی، خشکی اندامها، مسمومیت، سیاتیک.
ابنسینا هم در کتاب قانون خود، این ویژگیها را برای حنظل آورده است:
درمان جذام و واریس، تحلیل برنده ورمها، برگ سبز آن بند آورنده خون دماغ، درد پی، مفاصل، سیاتیک، نقرس، پالاینده مغز، درد دندان، از بین برنده وزوز گوش، آسان کننده کشیدن دندان، بیرون برنده بلغم از مفاصل و پیها، قولنج، بیماریهای کلیه، ریشهاش پادزهر مار و نیش عقرب.
این کتابهای مفید که توسط متخصصان حوزه طب سنتی نوشته شدهاند، در معرفی کامل گیاه حنظل، قدم بزرگی برداشتهاند و گاهی شما را از مراجعه به پزشک، بینیاز کردهاند.
منبع: تسکین درد مفاصل با روغن حنظل: راهکاری طبیعی و موثر